The Oxford Companion to Food
[Φεβρουάριος 2009]
Πρόκειται για μια εμβριθή μελέτη, που φέρει το όνομα του Alan Davidson και αυτό είναι αρκετός λόγος για να αγοράσει κανείς αυτό το βιβλίο. Ο κύριος Davidson, μεγάλη προσωπικότητα και ένας ιδιαίτερα αξιοπρεπής και γλυκός άνθρωπος, θα επιβιβαζόταν σίγουρα στο διαστημόπλοιο που θα έφτιαχνε η ανθρωπότητα, στην περίπτωση που θα καταστρέφονταν η γη, σαν πρεσβευτής της γαστρονομίας όλου του κόσμου. Με ένα τεράστιο ενεργητικό και όλη του τη ζωή αφιερωμένη στη γαστρονομία, είναι αδύνατο να περάσει απαρατήρητο οποιοδήποτε έργο του.
Είκοσι χρόνια περίπου πήρε η συγγραφή του The Oxford Companion to Food, που περιλαμβάνει περισσότερα από 2500 λήμματα σε αλφαβητική σειρά και μια τεράστια ποικιλία πάνω στο θέμα της διατροφής. Αυτό το ανεκτίμητο εγχειρίδιο διαθέτει εξαιρετικό εύρος θεματολογίας, συντάχθηκε με τη συμβολή 50 ειδικών από όλα τα μέρη του κόσμου, ενώ η μεγάλη πλειοψηφία των λημμάτων του έχει γραφτεί από τον ίδιο τον Davidson, γεγονός που το κάνει ακόμα πιο ιδιαίτερο. Από τα λήμματα δε λείπουν αυτά που αφορούν τα διάσημα πιάτα του κόσμου, από το κασουλέ και το κροκ μεσιέ, μέχρι τα σερμπέτια. Υπάρχουν περισσότερα από 150 λήμματα που αφορούν τις κουζίνες όλου του κόσμου, από το Κατζούν μέχρι την Πενσυλβάνια και την Ανταρκτική, καθώς επίσης και λήμματα που αφορούν τη διατήρηση των τροφίμων, την επιστήμη των τροφίμων και τη διατροφή, τα βιβλία μαγειρικής και τους διάσημους συγγραφείς και μια σειρά πολύ ιδιαίτερων λημμάτων σχετικών με την κουλτούρα του φαγητού και τη θρησκεία.
Μέσα στη σελίδες του δε θα βρει κανείς ιδιαίτερο οπτικό υλικό, παρόλα αυτά δεν είναι ανύπαρκτο, επιλογή που υπογραμμίζει τον εγκυκλοπαιδικό χαρακτήρα της έκδοσης. Δύσκολο στο χειρισμό του, λόγω του τεράστιου μεγέθους του και πολυτελές, το περίπου 1000 σελίδων έργο είναι ένα πόνημα ακριβό και κερδίζει επάξια τη θέση του στην ενημερωμένη βιβλιοθήκη, για λόγους περισσότερους από αυτούς που δικαιολογούν την ύπαρξη μιας εγκυκλοπαίδειας σε κάθε σπίτι. Η ανάγνωσή του γίνεται συναρπαστική, καθώς μαθαίνεις την ιστορία του σιταριού, ή τις ιδιότητες και τις χρήσεις του περγαμόντου, γνωρίζεις από άλλη σκοπιά τους ελληνιστικούς χρόνους και την αρχαία Ρώμη, ταξιδεύεις στις Ινδίες και στη μεσαιωνική Αγγλία, σε μέρη εξωτικά, όπως η Αυστραλία και η Χαβάη. Η γραφή του Davidson σε παρασύρει. Δεν ξεφεύγει, όμως, από το στόχο του: οι πληροφορίες που δίνει είναι σαφείς και προσεγμένες και πάντα συνοδεύονται από εκτενέστατη βιβλιογραφία. Τα λήμματα είναι τόσο πλήρη, ώστε περιλαμβάνουν από ετυμολογικές εξηγήσεις και ιστορικές αναδρομές, μέχρι και περιλήψεις συνταγών, ενώ μερικά από αυτά δεν έχουν προηγούμενο καταγραφής και είναι πραγματικά διαμάντια.
Η ικανότητα του Davidson να ξεφεύγει από την απλή παράθεση της γνώσης και να προχωρά σε βάθος είναι μοναδική και έτσι, ο τραχανάς παύει να είναι το αναμεμειγμένο με γιαούρτι σπασμένο σιτάρι που εκτείνεται από το Ιράν μέχρι τα Βαλκάνια και την Ουγγαρία, παύει να ενδιαφέρει αν θα μείνει δύο, τρεις ή επτά μέρες και μετά αν θα διαμορφωθεί στο άλφα ή στο βήτα σχήμα και θα αποξηραθεί με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, ξεπερνά το στάδιο του με ποια υλικά θα αναμειχθεί για να βγει το τελικό προϊόν και αποκτάει μια ιδιαιτερότητα και μια ρομαντική αντοχή στην ανάγνωση και πλουτίζει με πληροφορίες όπως ότι η πρώτη λογοτεχνική αναφορά σε αυτόν γίνεται το 14ο αιώνα από τον ποιητή Bushaq, ο οποίος αναφέρει σε ελεύθερη μετάφραση: «Αγαπώ το ψωμί, εάν δεν υπάρχει τραχανάς, ας είναι. Αρκεί να υπάρχει ψωμί αν δεν υπάρχει ψητό κρέας, ας είναι». Και συνεχίζει με μια εκτενή αναφορά στη διάδοση και την ιστορία του. Είναι πολύ όμορφο να μαθαίνεις.