Culture of the fork, A brief history of food in Europe
[Ιούνιος 2008]
Κατά την Αναγέννηση, η Ευρώπη ιχνογραφεί παρθενικά τον παγκόσμιο χάρτη. Από τρόφιμα μέχρι ήθη και συνήθειες, οι μεγάλοι εξερευνητές φέρνουν μαζί τους το καινούριο και το εξωτικό και το πρόσωπο του τότε γνωστού κόσμου αλλάζει οριστικά. Το βιβλίο του ιταλού ιστορικού Rebora είναι μια απολαυστική πραγματεία επάνω στην παγκόσμια γαστρονομική κουλτούρα μέσα από μια λιτή και περιεκτική διήγηση της ιστορίας της Δύσης.
Ο ‘δρόμος της ζάχαρης’ και η σημασία του αλατιού, η επίδραση της εμφάνισης του βουτύρου στις μεγάλες κουζίνες, οι διατροφικές συνήθειες των τάξεων και άλλα ενδιαφέροντα αναλύονται σε δεκαοχτώ κεφάλαια, χωρισμένα κατά τροφικό είδος, με τα τελευταία να είναι αφιερωμένα στην εξέλιξη των κανόνων του τραπεζιού από το Μεσαίωνα ως σήμερα.
Οι διακόσιες περίπου σελίδες της «κουλτούρας του πιρουνιού» διαβάζονται απνευστί και ίσως μόνο να κοντοσταθεί ο αναγνώστης για να παρατηρήσει καλύτερα τις γκραβούρες της εποχής που το κοσμούν. Για το τέλος, ένα «δείπνο με τον Χριστόφορο Κολόμβο» με συνταγές από τις πόλεις που έζησε ο μεγάλος εξερευνητής.
Ο συγγραφέας συμπλέκει γαστρονομία και ιστορία και καταφέρνει τόσο να διασκεδάσει, όσο και να διδάξει, υπογραμμίζοντας, τελικά, την παγκοσμιότητα του ουσιαστικού και του ωραίου. Όχι μόνο για τους αρχάριους, αλλά και για τους εμβριθείς της γαστρονομίας το βιβλίο αυτό αποτελεί πολύ καλό ανάγνωσμα, αλλά και ένα απόκτημα για την ενημερωμένη βιβλιοθήκη.
Απόσπασμα από το βιβλίο:
«Η διάδοση της χρήσης του πιρουνιού φαίνεται να παρακολουθεί τη διάδοση της κατανάλωσης μακαρονιών. Απόδειξη από πρώτο χέρι, συναντάμε σε ένα βιβλίο μαγειρικής που τηρούνταν στην αυλή του Angevin στη Νάπολη, το οποίο παρουσιάστηκε σε λατινική μετάφραση στον βασιλιά Robert του Anjou. Σε κάποια συνταγή για λαζάνια(…), προτείνεται για την κατανάλωση του πιάτου το ‘punteruolo’, ένα ξύλινο σκεύος με μία μόνο αιχμή, το οποίο χρησιμοποιείται «για να σηκώνει το φαγητό», όπως ακριβώς το πιρούνι. Αυτή αποτελεί και την πρώτη αναφορά της χρήσης του πιρουνιού, αλλά και την πρώτη σύνδεση του γνώριμου σκεύους με τα μακαρόνια. Παρόλο που μοιάζει παράξενο και άβολο να σηκώνει κανείς με ένα πιρούνι τα γλιστερά και μαλακά λαζάνια, το συνταγολόγιο του Angevin συμβουλεύει να τρώγονται με αυτό. Στους κύκλους των ευγενών, όπου τα μακαρόνια γνώρισαν ασυνήθιστη επιτυχία, σύντομα, το ‘punteruolo’ θα αντικατασταθεί από το σημερινό πιρούνι.»